Schrif­te­lijke vragen Stikstof en problemen met bouw­ver­gun­ningen

Indiendatum: 27 jan. 2025
Antwoorddatum: 4 mrt. 2025

Toelichting:

In de afgelopen weken zijn er enkele rechterlijke uitspraken gedaan met grote gevolgen voor bouwprojecten. Dit betreft ook reeds gerealiseerde projecten, gebouwde woningen zijn misschien zonder de juiste vergunningen gebouwd. Hoe zit dit in de gemeente Buren?

Op 22 januari 2025 heeft de Haagse rechtbank uitspraak gedaan in de door Greenpeace aangespannen zaak tegen de Staat. Doel was om het kabinet te dwingen tot betere bescherming van de Nederlandse Natura 2000-gebieden, een resultaatverplichting voortkomend uit de Habitat- en Vogelrichtlijnen. De uitspraak betekent dat de Nederlandse overheid gehouden is aan de vastgelegde wettelijke afspraken: in 2025 moet 40 procent van de stikstofgevoelige natuur gevrijwaard zijn van een te hoge stikstofneerslag, in 2030 moet 50 procent onder die kritische grenswaarde zitten en in 2035 74 procent.

Naast de uitspraak van 22 januari jl. heeft op 18 december 2024 de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State uitspraak gedaan in de hoger beroepen inzake Amercentrale en Rendac. De Afdeling heeft geoordeeld dat intern salderen per direct vergunning plichtig wordt. Het natuurbeschermingsrecht eist dat eerst wordt onderzocht of de uitbreiding of wijziging van een bedrijf significante gevolgen heeft voor beschermde natuurgebieden. Als significante gevolgen niet kunnen worden uitgesloten, is een natuurvergunning nodig en moet een passende beoordeling worden gemaakt. Daarin moet worden onderzocht of het bedrijf de beschermde natuur aantast. Tot de uitspraak van 18 december mochten de vergunde stikstofgevolgen van het oude project worden weggestreept tegen de stikstofgevolgen van het nieuwe project (intern salderen). Dat is dus veranderd, er mag alleen nog worden gekeken naar de gevolgen van het project op zichzelf, zónder rekening te houden met de gevolgen van de oude situatie.

Het vonnis van 18 december heeft terugwerkende kracht. Voor alle bedrijfsuitbreidingen en (woning)bouwprojecten die na 2020 met intern salderen gerealiseerd zijn, moet daarom alsnog een vergunning worden aangevraagd. De PvdD heeft zorgen en vragen over wat dit betekent voor inwoners, boeren en ondernemers in de gemeente Buren en stelt daarom vragen aan het college van Burgemeester en Wethouders.

Vragen:

• Hoeveel bedrijfsuitbreidingen en (woning)bouwprojecten hebben na 2020 plaatsgevonden met intern salderen, waarvoor met terugwerkende kracht alsnog een natuurvergunning moet worden aangevraagd?
  De provincie heeft de gevolgen van de rechterlijke uitspraak van 18 december 2024 in beeld gebracht. Uw vraag gaat over de ruimte die er was op basis van de milieu toestemming (milieu meldingen). De provincie brengt momenteel in kaart welke gevolgen dat heeft voor vergunningverlening uit het verleden. Vervolgens werkt de provincie aan een oplossing door te gaan werken met zoneringen. In maart 2025 neemt GS een richtinggevend besluit. Daarna volgt de uitwerking. Zie ook het volgende bericht: Plannen voor zonering rondom stikstof gevoelige habitats in N2000 gebieden.
  
  Wij willen eerst de landelijke en provinciale richtlijnen afwachten voordat we bedrijfsuitbreidingen en (woning)bouwprojecten met terugwerkende kracht in kaart brengen. Als we dat onderzoek wel gaan doen, dan zal dat veel tijd en capaciteit van de ODR gaan kosten. De reden hiervan is dat elk dossier handmatig gecontroleerd moet worden. Dit zal significante kosten met zich meebrengen.
   
• Bij hoeveel van deze bedrijfsuitbreidingen en (woning)bouwprojecten is gebruik gemaakt van latente ruimte in de stikstofrechten?
  Om deze vraag tot in detail uit te werken, vergt dat veel nader onderzoek. In algemene zin is het lastig om per geval uit te zoeken of er gesaldeerd is met latente ruimte. bovendien verschilt het ook nog eens per bedrijfstak. Voor veehouderijen is dit eenvoudiger (maar nog steeds lastig) dan voor andere (industriële) bedrijven of projecten. Ook hiervoor willen we eerst de richtlijnen van de provincie afwachten (zie antwoord op vraag 1).
   
• Heeft u een inschatting hoeveel illegale situaties er naar verwachting in Buren zullen ontstaan, omdat geen natuurvergunning verkregen kan worden?
  Deze vraag is dus nog niet te beantwoorden maar het lijkt erop dat de impact mogelijk lager is voor Buren. De provincie geeft in een brief aan dat het Nature 2000-gebied Rijntakken er relatief goed voorstaat. Wellicht is natuurvergunningverlening dan wel mogelijk.
• Zijn er op dit moment in Buren lopende BOPA (Buitenplanse Omgevings Plan Activiteit) aanvragen, gebaseerd op intern salderen, waarbij gebruik wordt gemaakt van latente stikstofruimte? Zijn of worden deze lopende aanvragen als gevolg de uitspraak van 18 december afgewezen? Indien nee, waarom niet?
  Dat zou kunnen en zouden we uit moeten zoeken, latente ruimte blijft hierbij een lastig aspect.
• Naar aanleiding van de uitspraak van 22 januari zal er forse reductie van de stikstofuitstoot in heel Nederland plaats moeten vinden, ook in de gemeente Buren. Bent u bereid om als lokale overheid te handelen naar de uitspraak van de Haagse rechtbank en in beeld te brengen welke ingrepen (met als doel de reductie van stikstofuitstoot) binnen de mogelijkheden van onze gemeente liggen? Zo ja, wat mogen wij hierop van u verwachten? Zo nee, waarom niet?
  Het is evident dat we volledig gehoor geven aan gerechtelijke uitspraken die ook voor de gemeente Buren van kracht zijn. Het is in de praktijk echter moeilijk gelet olp de huidige discussies in het kabinet en de pronvicies om hier op dit moment adequaat op te antwoorden en wezenlijke standpunten over in te nemen. Dat komt omdat er veel onduidelijkheid is hoe het zit met termijnen in relatie tot gebrekestellingen, bezwaren, etc.. Dit moet nader uitgezocht worden. Bij een BOPA moeten we toetsen aan de evenwichtige toebedeling van functies aan locaties (ETFAL) en de uitvoerbaarheid. We willen niet dat aanvragers leges betalen voor iets dat mogelijk niet gerealiseerd kan worden.